Status prawny - forma prawna jednostki
Skarb Państwa - jednostka budżetowa Sąd Rejonowy w Łomży. Sąd działa na podstawie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. 1997 r. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) oraz ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych (tekst jednolity Dz. U. z 2020r., poz. 365 z późn. zm.).
Organizacja jednostki
Sąd Rejonowy w Łomży został utworzony na podstawie rozporządzenia Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie ustalenia siedzib i obszarów właściwości sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych oraz zakresu rozpoznawanych przez nie spraw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2548 z póź. zm.).
Sąd Rejonowy w Łomży należy do właściwości Sądu Okręgowego w Łomży i obejmuje obszar właściwości dla miast Kolno i Łomża oraz gmin: Grabowo, Jedwabne, Kolno, Łomża, Mały Płock, Miastkowo, Nowogród, Piątnica, Przytuły, Stawiski, Śniadowo, Turośl, Wizna i Zbójna oraz do rozpoznawania spraw z zakresu prawa: cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego, karnego, pracy i ubezpieczeń społecznych, a także do spraw gospodarczych oraz do prowadzenia ksiąg wieczystych
a ponadto
- w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych z obszaru właściwości sądów rejonowych w: Grajewie, Wysokiem Mazowieckiem i Zambrowie;
- w sprawach gospodarczych z obszaru właściwości sądów rejonowych w: Grajewie, Wysokiem Mazowieckiem i Zambrowie.
Obszar właściwości Sądu Rejonowego w Grajewie - dla miasta Grajewo oraz gmin: Goniądz, Grajewo, Radziłów, Rajgród, Szczuczyn, Trzcianne i Wąsosz
Obszar właściwości Sądu Rejonowego w Wysokiem Mazowieckiem - dla miasta Wysokie Mazowieckie oraz gmin: Ciechanowiec, Czyżew, Klukowo, Kobylin-Borzymy, Kulesze Kościelne, Nowe Piekuty, Sokoły, Szepietowo i Wysokie Mazowieckie
Obszar właściwości Sądu Rejonowego w Zambrowie - dla miasta Zambrów oraz gmin: Kołaki Kościelne, Rutki, Szumowo, Zambrów i Zawady
Sąd Rejonowy w Łomży stanowi element władzy sądowniczej sprawującej wymiar sprawiedliwości na postawie Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Dz.U. 1997 r. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) Sposób organizacji Sądu reguluje ustawa z dnia 27 lipca 2001 roku - Prawo o ustroju sądów powszechnych (tekst jednolity Dz. U. z 2020 r., poz.365 z późn. zm.) i w szczególności: rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2019 roku - Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U z 2019, poz. 1141), zarządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 czerwca 2019 roku w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej (Dz. Urz. MS z 2019 r. poz. 138 z późn. zm.).
Przedmiot działania
Sąd Rejonowy w Łomży sprawuje wymiar sprawiedliwości w zakresie nie należącym do sądów administracyjnych, sądów wojskowych oraz Sądu Najwyższego,wykonuje również zadania z zakresu ochrony prawnej, powierzone w drodze ustaw. Zadania z zakresu wymiaru sprawiedliwości wykonują sędziowie.